นิทรรศการ "Decentralized Thainess : สลายศูนย์"

นิทรรศการ "Decentralized Thainess : สลายศูนย์" ผลงานโดย โศภิรัตน์ ม่วงคำ (Sophirat Muangkum) จัดแสดงระหว่างวันที่ 8 - 30 มิถุนายน 2567 ณ 333 Gallery

"Decentralized Thainess : สลายศูนย์"
การสลายมายาคติของการรวมศูนย์อำนาจด้วยภาพถ่ายนู้ด

นิทรรศการเดี่ยว โดย โศภิรัตน์ ม่วงคำ
คิวเรต โดย ภาณุ บุญพิพัฒนาพงศ์

เปิด 8 มิถุนายน 2567
เวลา 18.00-21.00 น. เป็นต้นไป
ณ 333 Gallery (Warehouse 30)

ลงทะเบียนเข้าชมนิทรรศการ ฟรี (เหมาะสำหรับผู้ชม อายุ 18 ปีขึ้นไป )
ลิ้งสำหรับลงทะเบียน : https://forms.gle/erYTU1ERDRF2ZFFd6

……………………

“ความเป็นไทยคืออะไร?” เป็นคำถามที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ชมตั้งคำถามถึง “ความไม่เป็นไทย” ในผลงานภาพถ่ายของ โศภิรัตน์ ม่วงคำ ช่างภาพนู้ดหญิงชาวไทย ถึงแม้เธอจะเกิดในครอบครัวที่ค่อนข้างมีความเป็นอนุรักษ์นิยมสูง และถูกเลี้ยงดูในกรอบของขนบธรรมเนียมประเพณีไทยอันดีงาม แต่ด้วยธรรมชาติส่วนตนที่เป็นคนชอบคิด ชอบตั้งคำถาม เสาะหาเหตุผลถึงสิ่งรอบตัว แต่ไม่สามารถแสดงออกด้วยอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ของครอบครัวและ “ความเป็นลูกที่ดี" ที่กดบ่าเธอไว้ให้อยู่ภายใต้สัมภาระแห่งความเป็นไทย (ที่ถูกที่ควร) จนกระทั่งเธอมีโอกาสไปร่ำเรียนในต่างประเทศ และสัมผัสกับสังคม วัฒนธรรม และวิถีชีวิตที่เปิดกว้าง เต็มเปี่ยมไปด้วยเสรีภาพทางความคิดและการแสดงออก สัมภาระที่ว่านั้นจึงค่อยๆ คลี่คลายและถูกปลดออกไปจากจิตใจเธอในที่สุด แต่ถึงกระนั้น เมื่อเดินทางกลับมาอาศัยและทำงานในเมืองไทย คำถามที่ว่านี้ก็ยังคงค้างคาและฝังลึกอยู่ในหัวเธอตลอดมา และถูกกระตุ้นให้ปะทุขึ้นมาอีกครั้งกับคำถามถึงความไม่เป็นไทยในผลงานของเธอ

เหตุการณ์นี้ทำให้โศภิรัตน์หวนกลับมาค้นหาคำตอบเกี่ยวกับความเป็นไทยอีกครั้ง เธอตั้งข้อสงสัยว่า ความเป็นไทยที่แท้ นั้นเกิดจากอะไรกันแน่? เพราะภายในประเทศหนึ่ง ที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาลหลายแสนตารางกิโลเมตร เต็มไปด้วยความหลากหลายทางภูมิศาสตร์ ภูมิอากาศ มีประชากรมากมายหลายสิบล้านคน ผู้มีความเป็นปัจเจกชน มิใช่หุ่นยนต์ที่ถูกผลิตซ้ำจากระบบอุตสาหกรรม ย่อมต้องเต็มไปด้วยความแตกต่างหลากหลายของบุคลิก ความรู้สึกนึกคิด วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ วัฒนธรรม ไปจนถึงเพศสภาพ เพศภาวะ และเพศวิถี เราจะสรุปรวมความเป็นตัวตนของชนชาติหนึ่งด้วยคุณลักษณะไม่กี่ประการได้ด้วยหรือ?

สิ่งนี้ทำให้เธอตั้งคำถามว่า แท้จริงแล้ว ความเป็นไทย ที่แท้จริงอาจไม่มีอยู่จริง หากแต่เป็นกรอบความคิด หรืออันที่จริง มายาคติ (Mythology) ที่ภาครัฐประกอบสร้างขึ้นเพื่อสนับสนุนการใช้โครงสร้างการปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจไว้ที่ส่วนกลาง (Centralization) เพื่อความสะดวกในการบริหารประเทศ ถึงแม้โครงสร้างการปกครองเช่นนี้จะมีส่วนในการสร้างความเป็นเอกภาพของชาติ แต่ในขณะเดียวกันก็มีส่วนในการลดทอนหรือแม้แต่ทำลายความหลากหลาย ทั้งทางเชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญา ประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต หรือแม้แต่ความเชื่อและศาสนา ด้วยการคัดทิ้ง กีดกัน หยามเหยียด และแปลกแยกผู้คนที่แตกต่างจากความเป็นศูนย์กลางให้กลายเป็นอื่น ไม่ใช่ความเป็นไทยอันดีงาม หรือ ความเป็นไทยอันเที่ยงแท้แต่โบราณ ตามที่ภาครัฐนิยามไว้ ทั้งที่ในภูมิภาคอื่นๆ หลายภูมิภาคจะมีประวัติศาสตร์ ความเป็นมา หรือแม้อารยธรรมเก่าแก่กว่าภาคกลางหลายเท่าด้วยซ้ำไป

ตัวอย่างที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ ภาษา ที่นับวันคนรุ่นใหม่ในแต่ละภูมิภาค จะสามารถพูดภาษาท้องถิ่นของตัวเองได้น้อยลงเรื่อยๆ จากการศึกษาภาคบังคับที่ใช้หนังสือตำราแบบเรียนเล่มเดียวกัน การเรียนการสอนแบบเดียวกัน ตามที่ภาครัฐกำหนด นับเป็นความสูญสลายในความหลากหลายทางภาษาและภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมอย่างน่าใจหายยิ่ง
ด้วยความสงสัยที่ว่านี้นี่เอง ทำให้โศภิรัตน์ตัดสินใจเดินทางไปเยือนหลายภูมิภาคของประเทศไทย เพื่อสำรวจอัตลักษณ์ ตัวตน ความรู้สึกนึกคิด วิถีชีวิต ความเชื่อ และความศรัทธา ของผู้คนในแต่ละภูมิภาค ที่ถูกบดบังอยู่ภายใต้มายาคติของรัฐรวมศูนย์

ไม่ว่าจะเป็นภาคเหนือที่ถูกเหมารวมว่ามีอุปนิสัยเหนียมอาย ไม่กล้าแสดงออก และไร้ความทะเยอทะยาน หรือภาคอีสานที่ถูกเหยียดหยามว่ายากจน และด้อยพัฒนา และภาคใต้ที่ถูกตัดสินว่าเต็มไปด้วยความรุนแรง และท้ายที่สุด ภาคกลาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมืองหลวงอย่างกรุงเทพฯ ที่ยกตัวเองให้เป็นศูนย์กลางความเจริญของประเทศ

ในการเดินทางไปเยือนภูมิภาคเหล่านี้ นอกจากจะเป็นการเรียนรู้ ทำความเข้าใจข้อเท็จจริงที่ถูกซ่อนเร้นอยู่ภายใต้มายาคติแห่งความเป็นไทยแล้ว โศภิรัตน์ยังใช้ภาพถ่ายนู้ดของเธอเป็นเสมือนหนึ่งเครื่องมือในการลบเลือนอคติ ปลดเปลื้องสัมภาระแห่งมายาคติที่กดทับบ่าของเธอและผู้คน และเปลือยเปล่าพันธนาการทางความคิด เพื่อ “สลายศูนย์” ของการรวมอำนาจ ที่เคยกีดขวางและทำลายความแตกต่างหลากหลาย เพื่อสร้างความเข้าใจแก่กันและกันของผู้คนในสังคมได้ในที่สุด

เกี่ยวกับศิลปิน
โศภิรัตน์ ม่วงคำ หรือ “ผู้หญิง ถือกล้อง” ช่างภาพนู้ดหญิงรุ่นใหม่มาแรงของเมืองไทย ผู้สนใจในความเป็นมนุษย์ เรื่องราวของผู้คน ธรรมชาติ ไปจนถึงวัฒนธรรมย่อย และสถานการณ์ในสังคมไทย เธอมักได้แรงบันดาลใจจากเรื่องราวของผู้คน ธรรมชาติ สัตว์ต่างๆ ไปจนถึงวัฒนธรรมย่อย และสถานการณ์ในสังคมไทย และค้นหาคำตอบของชีวิตผ่านผลงานที่เธอทำในแต่ละช่วงเวลา ในปี 2019 เข้าร่วมในโครงการศิลปินพำนักหลายแห่งในประเทศไทย ด้วยความต้องการทำการค้นคว้าและร่วมงานกับชุมชนท้องถิ่น เพื่อค้นหาว่าพวกเขาคิดอย่างไรเกี่ยวกับร่างกายตัวเอง
ผลงานของโศภิรัตน์ ไม่ใช่แค่เพียงภาพถ่ายนู้ดที่เปลื้องเปลือยผิวหนังและร่างกายของมนุษย์ให้เห็นแต่เพียงเท่านั้น หากแต่ยังเป็นการผสมผสานความเป็นศิลปะ แนวคิด และศิลปะแห่งการดึงตัวตนของผู้คน และมุ่งเน้นในการปลดเปลื้องมายาคติแห่งความอับอายในร่างกายตัวเองของผู้คน ผลงานหลายชิ้นของเธอแสดงออกถึงตัวตนอันหลายหลากของนายและนางแบบเหล่านั้น และบ่งบอกเรื่องราวที่ซ่อนเร้นของพวกเขาผ่านผิวหนัง ท่วงท่า และแสงสีอันซับซ้อนละเอียดอ่อนของงานภาพถ่าย

.............................................

Decentralized Thainess:
Dispersing the Centralized Mythology through Nude Photography
By Sophirat Muangkum
Curated by Panu Boonpipattanapong

What defines "Thainess"? This question arose when viewers questioned the "lack of Thai identity" in the nude photography of SOPHIRAT MUANGKUM, a Thai female photographer. Despite being raised in a conservative family with traditional Thai values, her inquisitive nature and penchant for questioning her surroundings were stifled by the constraints of her upbringing and the expectations of being a "good daughter." It wasn't until she studied abroad, immersed in a culture of freedom and open expression, that she began to shed the burdens of these constraints. However, upon returning to Thailand, the question of her Thai identity lingered, sparked once more by the critique of her work.

This prompted Sophirat to revisit and explore the essence of Thainess. She questioned whether true Thainess genuinely exists or if it is a constructed mythology imposed by the state to support a centralized governance structure. This structure, while fostering national unity, simultaneously diminishes and even destroys the rich diversity in ethnicity, language, culture, traditions, knowledge, history, and beliefs.

An evident example is the erosion of regional languages among the younger generation due to a standardized education system enforced by the state, which mandates the use of uniform textbooks and curricula. This loss of linguistic and cultural diversity is deeply concerning.

Driven by these doubts, Sophirat embarked on a journey across various regions of Thailand to explore the identities, thoughts, lifestyles, beliefs, and faiths of people obscured by the state-imposed mythology. She encountered stereotypes such as the shy and unambitious Northern people, the impoverished and underdeveloped Northeasterners, and the violent Southern inhabitants. Meanwhile, the Central region, particularly Bangkok, positions itself as the country's pinnacle of progress.

Through her travels, Sophirat aimed not only to uncover the hidden truths beneath the state’s mythology but also to use her nude photography as a tool to dismantle biases and lift the burdens of these myths from her and others’ shoulders. Her work seeks to liberate minds from the constraints of centralized authority, fostering mutual understanding and celebrating diversity.

Her project, "Decentralized Thainess," is a powerful endeavor to question and break down the centralized myths that overshadow the true, diverse nature of Thai identity, ultimately advocating for a society that embraces and understands its multifaceted cultural landscape.

About Artist :
Sophirat Muangkum is a self-taught photographer and one of Thailand's top nude photographers. She worked as a photographer in Germany for three years before returning to Thailand in 2013. With a keen interest in humanity, Sophirat draws inspiration from people's stories, nature, and subcultures. In her quest for life's meaning, she engages in a creative journey through her artworks made at various points in time. Her works go beyond mere nude photography that lays bare the skin and form of the human body, incorporating a fusion of art, diverse self-expressions, and revealing the hidden stories of models through skin, posture, and delicate, intricate lighting.

Exhibition at 333Gallery / warehouse30  
from June 8 - 30, 2024
Free Admission with register required (Adult Only)
Gallery open Tuesday - Sunday / 11.00-18.00

ข่าวประชาสัมพันธ์ : คุณโศภิรัตน์ ม่วงคำ